Theo quy định hiện nay tại Điều 7 và Điều 8 Thông tư 105/2023/TT-BQP thì việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự sẽ có 2 vòng khám. Bao gồm vòng sơ tuyển sức khỏe do Trạm y tế cấp xã thực hiện (vòng khám xã) và vòng khám sức khỏe do Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự cấp huyện (vòng khám huyện).
Tuy nhiên, từ ngày 1/7 sắp tới đây, Việt Nam sẽ không còn đơn vị hành chính cấp huyện (theo Nghị quyết 60-NQ/TW ngày 12/04/2025). Vì thế mà việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự sẽ có sự thay đổi (Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 và Dự thảo Luật sửa đổi 11 Luật về quân sự, quốc phòng).
Khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự có nhiều sự thay đổi, ai cũng nên biết (ảnh minh họa).
Thứ nhất, thẩm quyền ra lệnh gọi sơ tuyển sức khỏe và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an.
Nếu như hiện nay, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện và Trưởng Công an cấp huyện sẽ người có thẩm quyền nêu trên thì sau khi bỏ cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp xã sẽ đảm nhiệm việc phát lệnh gọi sơ tuyển sức khỏe và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an.
Thứ hai, thẩm quyền thành lập Hội đồng khám sức khỏe.
Tương tự, nếu hiện nay việc thành lập Hội đồng khám sức khỏe thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp huyện theo đề nghị của Phòng Y tế cùng cấp thì dự kiến sau khi bỏ cấp huyện, nhiệm vụ này sẽ được chuyển lên cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh và Sở Y tế.
Riêng tổ sơ tuyển sức khỏe vẫn sẽ do cấp xã thành lập như hiện nay, do Chủ tịch UBND cấp xã quyết định thành lập tổ sơ tuyển sức khỏe theo đề nghị của cơ sở y tế cùng cấp.
Thứ ba, thẩm quyền quyết định tạm hoãn và miễn gọi nhập ngũ.
Hiện hành thì thẩm quyền quyết định tạm hoãn và miễn gọi nhập ngũ do thuộc về Chủ tịch UBND cấp huyện, và sau khi bỏ cấp huyện thì thẩm quyền này cũng sẽ được chuyển lên cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.
Ngoài ra, thẩm quyền quyết định công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự trong thời bình đối với công dân sẽ thuộc về Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp tỉnh (hiện nay là Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện)
Như vậy, dựa trên những nội dung đã nêu trên có thể thấy các quy định hiện hành Luật Nghĩa vụ quân sự dự kiến sẽ có sự thay đổi lớn để phù hợp với sự thay đổi của tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp mới từ 1/7.
Do đó rất có thể, khi bỏ hoàn toàn cấp huyện thì việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự sẽ được chuyển về cấp xã thay vì cấp huyện như trước đây.
Tuệ minh
