Thanh tra Chính phủ có quyền thanh tra lại kết luận của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng

Sáng 3/7, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về các luật, pháp lệnh đã được Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua. Trong đó, Luật Thanh tra sửa đổi có 9 chương, 64 điều và có hiệu lực từ 1/7/2025.

Thông tin về những điểm mới của Luật, ông Lê Tiến Đạt - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, Luật sửa đổi đã lược bỏ các quy định về thanh tra bộ, thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

Theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, Luật Thanh tra lần này quy định thống nhất một hoạt động "thanh tra", không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh và các cơ quan thanh tra khác tiến hành thanh tra theo một trình tự, thủ tục thống nhất quy định tại luật và các nghị định hướng dẫn thi hành.

Họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật, pháp lệnh đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua (Ảnh: VGP).

Sửa đổi lần này, Luật Thanh tra đã quy định cụ thể trách nhiệm của Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trong thực hiện kết luận thanh tra. Song song là quy định cơ chế phối hợp và xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra, kiểm toán Nhà nước, điều tra, kiểm sát, kiểm tra.

Một điểm mới nữa của luật là bổ sung nhiệm vụ cho các cơ quan thanh tra trong công tác phòng, chống lãng phí; bổ sung quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng về phòng, chống lãng phí; kiểm soát quyền lực.

Luật cũng bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ khi bỏ thanh tra bộ, thanh tra sở.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ có quyền "thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của bộ với bộ không có thanh tra bộ"; "thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của bộ không có thanh tra bộ".

Vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lý Nhà nước của nhiều bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh, cũng thuộc quyền thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Đáng chú ý, Luật quy định rõ Thanh tra Chính phủ có quyền thanh tra lại vụ việc đã có kết luận của Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Thanh tra Cơ yếu, Thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế, Thanh tra tỉnh khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Theo ông Đạt, các quy định của Luật Thanh tra năm 2022 vẫn còn phù hợp, không bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra, trong quá trình thực hiện không có khó khăn, vướng mắc, như: phạm vi điều chỉnh, nguyên tắc hoạt động, trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra, nhiệm vụ, quyền hạn của người ra quyết định thanh tra…. tiếp tục được kế thừa trong Luật Thanh tra mới.

Để bảo đảm các quy định của luật được triển khai có hiệu quả, lãnh đạo Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh cần khẩn trương xây dựng các dự thảo nghị định trình Chính phủ, như Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra; Nghị định về hoạt động kiểm tra chuyên ngành, các nghị định về tổ chức và hoạt động của Thanh tra quốc phòng, Thanh tra công an, Thanh tra ngành Ngân hàng Nhà nước.